40. urodziny Volvo 164 – jednego z najbardziej znanych modeli szwedzkiej marki

W sierpniu 1968 roku, po ponad dziesięciu latach braku w ofercie modelu z  sześciocylindrowym silnikiem, Volvo zaprezentowało nową linię modeli marki. W jej skład wchodził również model 164, który był pozycjonowany w segmencie aut bardziej prestiżowych i luksusowych. Œrodkowa cyfra „6” w nazwie modelu oznaczała, że w odróżnieniu od samochodów serii 140, wyposażony on był w sześciocylindrowy silnik. W 2008 roku obchodzimy 40. rocznicę wprowadzenia tego historycznego dla marki modelu.

Model 164  był całkowicie nowym, ekskluzywnym autem, który uzupełnił ówczesną ofertę modeli: Volvo Amazon (P120) i Volvo 142/144. Premiera samochodu miała miejsce w sierpniu 1968 roku, a jego produkcja odbywała się w latach 1968-75. Ogółem wyprodukowano 144 179 sztuk tego modelu w różnych odmianach. Na jesieni 1971 roku wprowadzono model 164E z elektronicznie sterowanym wtryskiem paliwa.  Silnik oznaczony był symbolem B30E, zapewniał 160KM i posiadał praktycznie płaską charakterystykę momentu obrotowego o maks. wartości 235Nm  w zakresie 2300-4500 obr./min. Wysoka wartość momentu obrotowego w szerokim zakresie prędkości obrotowych silnika oznaczała dla kierowcy duży komfort, a przede wszystkim mniej zmian biegów podczas jazdy.

Potężny sześciocylindrowy silnik rzędowy

Wraz z zaprzestaniem produkcji modelu PV830 w roku 1958, zakończona została produkcja silników sześciocylindrowych w programie produkcyjnym firmy Volvo. Silniki B16, B18 oraz B20 różnych typów oraz różnej mocy stosowane były we wszystkich modelach aut w latach 1957-1968. Wielu ludzi pamiętało i ceniło duże, potężne, a przede wszystkim ciche „szóstki” Volvo oraz wygodne i przestronne wnętrza samochodów, w których je instalowano. Z tego powodu wkrótce po zaprzestaniu produkcji modelu PV830, rozpoczęto prace nad nowym projektem – oznaczonym kodem „358”. Jego celem było opracowanie alternatywnej jednostki napędowej V8, oznaczonej jako B36, którą zainstalowano w prototypie Volvo Philip oraz również w lekkiej ciężarówce Volvo Snabbe (Szybki).
Wkrótce jednak porzucono plany wprowadzenia V8, a w zamian podjęto decyzję o wprowadzeniu sześciocylindrowego silnika o pojemności 2,7 litra z możliwością rozszerzenia jego pojemności do 3 litrów. Silnik B30 (pojemność 3 litry) posiadał w zasadzie budowę podobną do znanego i popularnego wówczas silnika B18, zachowując przy tym wszystkie cechy, które sprawiły, że  mniejsza jednostka zyskała sobie światowe uznanie jako trwała i niezawodna.

Pierwszy model z kontrolą emisji spalin

Silnik B30 posiadał te same wymiary cylindra co model B20: 88,9 x 80 mm, odpowiednio dla średnicy i skoku silnika. Innymi słowy był to silnik o charakterze modułowym, zanim jeszcze wynaleziono to określenie. Projekt ten charakteryzował się również tym, że zawory, tłoki i korbowody, które można było bez problemu wymieniać na elementy z silników B18, B20 oraz B30.

Moc, moment obrotowy oraz ogólna charakterystyka silnika B30 były zbliżone do innych 3-litrowych “szóstek”. To co je wyróżniało na tle konkurencji, to zastosowany w silnikach samochodowych z roku modelowego 1969 układ „filtrowania” spalin (w standardowym wyposażeniu). Zasada takiego rozwiązania jest prosta: poprzez wykorzystanie szeregu nowych zastosowań po stronie gaŸnika oraz układu wlotowego, proces spalania był znacznie dokładniejszy przy niskich obrotach w porównaniu z silnikami podobnego typu.

Nowe rozwiązania zastosowane w silniku to termostatyczne sterowanie gaŸnikiem (dzięki któremu mieszanka paliwa utrzymywana była w stałej temperaturze bez względu na warunki otoczenia) a także dodatkowy zawór w przewodzie ssącym (który nadawał paliwu ruch wirowy i przyczyniał się do wstępnego odparowywania mieszanki). Rezultatem były spaliny o mniejszej zawartości dwutlenku węgla oraz węglowodorów. Przy wyższych obrotach zawory otwierały się, a mieszanka mogła bezpośrednio przechodzić do silnika bez odparowywania wstępnego, ponieważ proces spalania był już wystarczająco wydajny.
W modelu 164 od samego początku dostępne były do wyboru trzy typy skrzyni biegów: manualna 4-biegowa, manualna 4-biegowa z nadbiegiem oraz automatyczna 3-biegowa skrzynia biegów.

Wielki powrót ukośnego pasa na osłony chłodnicy

Rozstaw osi modelu Volvo 164 wynosił 270 cm, o 10 cm więcej niż w innych modelach, dzięki czemu zyskano dodatkowe miejsce na długi silnik oraz dodatkową przestrzeń na nogi z tyłu samochodu. Model 164 był podobny do modelu 144, a jedyne różnice dotyczyły przodu i maski samochodu. Grill był pionowy i niemal kwadratowy, a dodatkowo, po ponad 20 latach przerwy, w modelu tym ponownie pojawił się symbol żelaza Volvo połączony charakterystycznym ukośnym pasem.

Najpotężniejszy silnik Volvo w historii

Początkowo model 164 wyposażony był w miękką, wełnianą tapicerkę foteli i drzwi, która dawała wrażenie ekskluzywności. Jednak już po roku standardem stała się tapicerka skórzana, a w opcji dostępny był również welur. Podobnie jak pozostałe modele Volvo, także i 164 przeszedł szereg technicznych i kosmetycznych zmian. Najistotniejszą z nich było wprowadzenie jesienią 1971 roku modelu 164E z wtryskiem paliwa: silnik B30E o mocy 175 KM był wówczas najpotężniejszym silnikiem samochodowym montowanym kiedykolwiek w autach Volvo.
Silnik B30 trafił również do kilku innych samochodów: napędzał on elegancki model projektowy 3000 GTZ Zagato. Został on również wykorzystany w seryjnej produkcji brytyjskiego samochodu sportowego Marcos o pojemności 3 litrów, który oferowany był także jako model 1800 cm3 z silnikiem Volvo B18.
Jesienią roku 1974 model Volvo 164 zastąpiono nowym modelem, który otrzymał oznaczenie Volvo 264. Był on napędzany silnikiem V6, który utrzymał się w różnych odsłonach flagowego modelu Volvo aż do jesieni 1990, kiedy to sześciocylindrowy silnik rzędowy – zaprojektowany został na nowo i wykonany w całości z aluminium – raz jeszcze trafił do modelu z najwyższej półki – Volvo 960.

Inspiracja dla współczesnych, dużych sedanów Volvo

Volvo 164 umocniło reputację Volvo, jako producenta samochodów prestiżowych i utorował drogę swojemu następcy, modelowi 260, zastąpionemu póŸniej niezwykle popularnym modelem 760, który rzeczywiście postawił Volvo w jednym rzędzie z innymi producentami samochodów stanowiących uosobienie wysokiej jakości i prestiżu. Model 164 był kamieniem milowym rozwoju samochodów, które przez lata zmieniły się w duże, nowoczesne, sześciocylindrowe samochody Volvo. Dziś są one reprezentowane przede wszystkim przez model Volvo S80 – topową limuzynę szwedzkiej marki.