Wspomnienie Jana Wilsgaarda – projektanta, który przez cztery dekady odpowiadał za stylistykę modeli Volvo

W 1950 roku mający zaledwie 20 lat Jan Wilsgaard został zatrudniony przez dział designu Volvo, jeszcze przed zakończeniem studiów w Goeteborgu. Do tego czasu to inżynierowie byli odpowiedzialni za wygląd aut. Decyzję o zmianie tego stanu rzeczy podjął ówczesny dyrektor generalny Volvo Assar Gabrielsson. To on kazał zatrudnić wykształconych stylistów i stworzyć cały dział projektowy.

Dyrektor techniczny Volvo – Gustaf Larsson – miał problem z zapamiętaniem imienia nowego młodego projektanta i mówił o nim „facet z długimi włosami”. Jan Wilsgaard szybko dał powody swoim współpracownikom, by jednak zapamiętali jego imię. W 1953 roku przedstawił projekt samochodu, który stał się legendą i uznawany jest za ikonę designu: Volvo Amazon. Młody, długowłosy Wilsgaard wkrótce został dyrektorem biura Volvo Design i pozostał nim przez następne 40 lat. Modele, które zawdzięczamy Janowi Wilsgaardowi to seria 140, 1800ES, seria 240, 760 i 850.

Seria 140

Model 140 zapoczątkował nowy schemat nazewnictwa aut Volvo, który utrzymał się przez kilka dekad. Pierwsza cyfra oznaczała serię, druga – liczbę cylindrów, a trzecia – liczbę drzwi.

Seryjna produkcja modelu 144 ruszyła dwa dni po premierze, czyli 19 sierpnia 1966 roku. Rok później do oferty dołączył model 142 – czyli odmiana dwudrzwiowa. W 1968 roku debiutowała odmiana kombi – 145. Model 164, blisko spokrewniony technologicznie z odmianą 144, trafił do produkcji w 1969 roku. Ponieważ model 164 został wyposażony w duży, sześciocylindrowy silnik, konieczne były pewne modyfikacje. Przedłużono rozstaw osi o 10 cm i wydłużono przód, by pod maską zmieścić trzylitrową jednostkę napędową oznaczoną kodem B30. W 1970 roku pokazano wersję 145 Express. Było to kombi o powiększonej przestrzeni bagażowej. Dach został podniesiony od słupka B aż do końca nadwozia. Samochody serii 140 doskonale pasowały do gustów i wymagań kierowców lat 60-tych. Był to po prostu dobrze zaprojektowany samochód, którego twórcy skupili się na tym, by auto było funkcjonalne, przestrzenne, miało duże okna, a przy tym połączyli wszystkie te cechy w ładnym, nowoczesnym nadwoziu, które jest świetnym przykładem skandynawskiego designu. Proste linie, czysta forma i skupienie na funkcjonalności – pół wieku było to bardzo nowoczesne podejście do projektowania aut.

1800ES

W 1971 roku został zaprezentowany nowy wariant nadwoziowy kultowego już wtedy modelu P1800. Sportowy hatchback z przedłużoną linią dachu i dużym tylnym oknem łączył ducha sportowego GT i samochodu kombi, tak charakterystycznego dla Volvo. ES był zaprojektowany w Goeteborgu i podczas swojej premiery wzbudził duże zainteresowanie mediów i fanów, jednocześnie dzieląc ich na dwa obozy – zwolenników i przeciwników takiego stylu. Pomimo tego szybko osiągnął status samochodu kultowego tak samo jak bratni model P1800. Do dziś przetrwało wiele egzemplarzy i są one poszukiwane przez kolekcjonerów.

Seria 240

Rok 1974 był dla Szwedów przełomowy. Wiosną ABBA podbiła serca Europejczyków piosenką ,,Waterloo’’, a 18-letni Björn Borg pokonał całą tenisową elitę, wygrywając French Open. Lato tego roku należało natomiast do Volvo, które zaprezentowało jeden z najważniejszych modeli w swojej historii. 21 sierpnia przedstawiciele mediów po raz pierwszy mieli okazję zobaczyć oraz przejechać się nowym autem z serii 200. Dziennikarze polecieli wyczarterowanym samolotem z głównej siedziby Volvo w Goeteborgu do miasteczka Borlänge, gdzie czekał na nich rząd Volvo 244 GL. Tam rozpoczęła się długa historia tego modelu.

Volvo 240 zostało zbudowane na bazie serii 140, jednak wiele elementów zostało dopracowanych i zmienionych. Karoseria i wnętrze pojazdu były w kolorze pomarańczowym – charakterystycznym dla tej zwariowanej dekady. Nowością, która wyróżniała nowy model, były charakterystyczne kraciaste zagłówki. Innowacje dotyczyły jednak głównie przodu, którego wygląd w dużym stopniu zainspirowany był przez eksperymentalny bezpieczny samochód Volvo – VESC, zaprezentowany dwa lata wcześniej. W 240-tce najbardziej wyróżniały się obszerne zderzaki – samochód był dłuższy od serii 140 aż o13 cm. Przód auta to przede wszystkim nowy projekt wykorzystujący kolumny MacPhersona oraz zębatkowy układ kierowniczy. Pod maską samochodu także było ciekawie – opracowany przez inżynierów Volvo silnik B21 osiągał moc 97 KM w wersji z gaźnikiem oraz 123 KM w wersji z wtryskiem paliwa. Silnik ten, od malowania bloku silnika, zyskał nazwę Red Block i należy do najtrwalszych jednostek napędowych, jakie kiedykolwiek zastosowano w samochodach osobowych.

Seria 760

Seria 760 została zaprezentowana w 1982 roku. Tym modelem Volvo dołączyło do wąskiego grona producentów samochodów segmentu premium. Jak na tamte czasy model oferował najwyższy poziom komfortu, wyposażenia i osiągów. Wersja kombi została zaprezentowana 1985 roku i było to najlepsze kombi na Świecie. Model 760 był wyjątkowy pod wieloma względami – charakterystyczne proste linie nadwozia gwarantowały niewiarygodną wręcz ilość miejsca w środku, a oferowany poziom bezpieczeństwa był nieporównywalnie wyższy niż w modelach konkurencji.

Podstawowa wersja 760GLE była napędzana rozwiniętą wersją francuskiego V6 wcześniej używanego w serii 260, później została zastąpiona przez czterocylindrowy silnik z turbodoładowaniem i intercoolerem. Wprowadzono też sześciocylindrową wersję wysokoprężną. Połączenie dobrych osiągów, niskiego zużycia paliwa i niezrównanego komfortu sprawiło, że 760 był idealnym samochodem do długich podróży.

Największej modernizacji model 760 został poddany w 1987 roku. Zmieniono przód samochodu i wprowadzono niezależne, wielowahaczowe zawieszenie z tyłu. Wprowadzono także wiele mniejszych zmian, które sprawiły, że samochód stał się jeszcze lepszy.

Seria 850

Volvo 850 GLT miało swoją światową premierę 11 czerwca 1991 roku podczas Globe Arena w Sztokholmie. W zaprojektowanie modelu szwedzki koncern zainwestował najwięcej środków w historii marki. Pojawiło się w nim wiele innowacyjnych jak na owe czasy rozwiązań – przedni napęd, pięciocylindrowy silnik i bardzo bogata paleta wyposażenia dodatkowego. Volvo 850 było autem innowacyjnym. Miało kilka rozwiązań, które dumnie prezentowano, jako pierwsze na świecie. Po raz pierwszy zastosowano w nim pięciocylindrowy rzędowy silnik umieszczony poprzecznie, trójkątne wahacze tylnej osi własnej konstrukcji, system boczny ochrony  kierowcy i pasażerów  SIPS i samoregulujące się przednie pasy bezpieczeństwa.

Choć stylistyka auta przypominała serię 700, 850 była całkowicie nowym samochodem. Prace badawcze nad modelem rozpoczęły się w 1978 roku. Podczas spotkania inżynierów zapadła decyzja, że podczas projektu mają oni pełną dowolność i mogą wykazać się pełną kreatywnością – mogą sięgnąć motoryzacyjnych gwiazd. Dlatego też projekt ochrzczono nazwą – Galaxy. Projekt Galaxy zaowocował dwoma modelami, w dwóch seriach – jeden szwedzki i jeden holenderski. Technologia dla dwóch modeli została opracowana wspólnie następnie  zespoły projektowe podzielono. Holenderski oddział Volvo Car B.V., zajął się rozwojem projektu, który potem stał się serią 400, a Szwedzi skupili się na rozwoju serii 850.

Wszystkie auta, które zaprojektował Jan Wilsgaard stały się ikonami szwedzkiego designu w motoryzacji i ikonami wśród wielbicieli marki. Wiele z nich stawiane jest za przykład w projektowaniu aut. To one stworzyły ducha Volvo i legendę marki.